Μια διαφορετική πρόταση από τις άλλες ήρθε φέτος στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης από τον σκηνοθέτη Γιώργο Νικόπουλο με τον τίτλο The Ox. Πρόκειται για μια ταινία-animation που διηγείται μοναδικές αξίες της ζωής, της ανθρώπινης ύπαρξης.
Συνομιλώντας με τον κ. Νικόπουλο, αναλύσαμε το φιλμ, τη σχέση του με τους ηθοποιούς του, το κοινό αλλά και την ιδέα που ξεκίνησε σαν μια σκέψη και έγινε σενάριο και τελικά ταινία!
The Ox. Πρόκειται για μια ταινία- animation.
Είναι ένα υβρίδιο animation. Εγώ το θεωρώ ένα ξεκάθαρο animation γιατί έχει να κάνει με τον τρόπο που λειτούργησα σαν σκηνοθέτης και σαν animator. Παρ’ όλο που παίζουν άνθρωποι, θα μπορούσε να θεωρηθεί μια fiction ταινία.
Ο τρόπος που τους χορογράφησα και τους σκηνοθέτησα ήταν σαν να έκανα φιγούρες animation. Χρησιμοποίησα τη μέθοδο του animation της εμψύχωσης απλά χρησιμοποίησα ανθρώπους αντί για ψηφιακούς χαρακτήρες ή κατασκευασμένους ή το οτιδήποτε.
Ήταν πιο δύσκολο;
Το καθένα έχει τη δυσκολία του. Στη μια περίπτωση όπου έχεις να κάνεις εντός εισαγωγικών με άψυχο υλικό, όταν είναι χαρακτήρες δηλαδή, μπαίνεις μέσα τους εργαζόμενος απίστευτες ώρες με αυτό το υλικό. Δηλαδή βλέπεις κομμάτι -κομμάτι να του δίνεις ζωή. Κάτι άψυχο. Πολύ δουλειά επίσης, πέρα από τις εργατοώρες, στον ύπνο σου, στη βόλτα σου, αλλά παρ’ όλα αυτά καταλαβαίνεις ότι όλο αυτό ζωογονείτε. Στην άλλη περίπτωση, στη δική μου περίπτωση, που χρησιμοποίησα ανθρώπους, δώσαμε πολύ χρόνο για να εκπαιδευτούμε και να εκπαιδευτώ και εγώ, σε σχέση με την κίνηση. Έπρεπε αρχικά να χτιστεί ένα τεράστιο δίχτυ εμπιστοσύνης μεταξύ μας (σκηνοθέτης-ηθοποιοί) για να αποβάλουνε την καθομιλουμένη του σώματος. Τη γλώσσα που κινούνται. Το πως για παράδειγμα λένε ευχαριστώ και όλες αυτές τις κινήσεις. Να αποβάλουν όλα αυτά τα δεδομένα που έχουμε και να επαναγκαταστήσω εγώ μέσα τους μια άλλη γλώσσα.
Πολύ διεργασία.
Ήταν ενάμισι με δυο χρόνια δουλειάς σίγουρα με τους δυο βασικούς ηθοποιούς, τον Δημήτρη Πολίτη που παίζει τον γέρο και τη Ναταλί Μάνδηλα που κάνει το βόδι. Με τα άλλα παιδιά εργαστήκαμε 1 χρόνο.
To βόδι είναι τελικά το κορίτσι που αναφέρεται;
Όχι, το βόδι είναι ο χαρακτήρας στην ταινία και το παίζει η χορεύτρια Ναταλί Μάνδηλα.
Σας βοήθησε.
Ναι πάρα πολύ γιατί υπήρχαν πολύ λεπτές ποιότητες που έπρεπε να δώσει. Είναι μικρόσωμη η Ναταλί, ο Δημήτρης είναι πολύ πιο ψηλός, οπότε έπρεπε να φανεί ξαφνικά ένας όγκος τεράστιος που μιμείται το βόδι.
Επίτηδες το κάνατε αυτό.
Μπόρεσε η Ναταλί και μου το έδωσε.
Γι’ αυτό μέσα σε όλο αυτό, επιλέξατε να κάνετε εσείς και το μοντάζ; Για να το αποδώσετε όπως θέλατε;
Να σας πω την αλήθεια, το μεγάλο κομμάτι είναι αυτό, ναι. Γιατί όταν δεν υπάρχει παραγωγή η οποία είναι χρηματοδοτημένη από την αρχή και γνωρίζεις ακριβώς τα χρονοδιαγράμματα σου όπως πχ. πόσο θα πάει και ποιοι θα δουλέψουν, εγώ αναγκαστικά έπρεπε να ασχολούμαι με πολλά πεδία συγχρόνως. Έπρεπε να καλύψω ένα μεγάλο φάσμα. Έχω φυσικά την τεχνογνωσία, επειδή σπούδασα στο Τμήμα τεχνών, ήχου και εικόνας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και τώρα συνεχίζω το διδακτορικό μου εκεί. Έχω μάθει όλα αυτά τα εργαλεία, αλλά ένας λόγος είναι ότι όλο και κάτι άλλαζα κάθε φορά που το έβλεπα. Επέλεξα να το κρατήσω όλο επάνω μου εφόσον δεν υπήρχε η παραγωγή για να υποστηριχτεί η σωστή μέθοδος. Θα κούραζα πολύ κόσμο… Οπότε το πήρα όλο πάνω μου και τράβηξε χρόνο αλλά ΟΚ.
Πως ήρθε η ιδέα του The Ox; Γιατί έχετε γράψει και το σενάριο.
Όλο αυτό έχει μια πορεία. Η πρώτη ιδέα μου ήρθε το 2010 στην Αθήνα. Εκεί πια τα σημάδια της οικονομικής κρίσης είναι ορατά. Εγώ είμαι από την επαρχία, είμαι από την Κατερίνη. Σπούδασα στην Κέρκυρα, που τα πράγματα ήταν πιο ομαλά. Κατέβηκα στην Αθήνα να σπουδάσω θέατρο με τον Δήμο Αβδελιώδη. Δίπλα του. Εκεί αυτά που είδα ήταν αρκετά σκληρά. Ήταν η αρχή της κρίσης που τώρα δυστυχώς έχουμε συνηθίσει. Και τους αστέγους και τους ανθρώπους που ψάχνουν στα σκουπίδια. Δυστυχώς. Απλά βλέπουμε περισσότερους. Τότε ήταν ένα σοκ. Περπατώντας κάποια στιγμή σκέφτομαι ένα βόδι να κατεβαίνει την οδό Σίνα με ένα άροτρο και να την οργώνει όλη και έπειτα να οργώνει την Πανεπιστημίου και να συνεχίζει. Αυτή ήταν και η πρώτη ιδέα κάπου στο 2010, το χειμώνα. Από εκεί και πέρα άρχισε να συνδέεται η ιστορία. Μάλλον είχε να κάνει με το ότι σαν να έψαχνα κάπως… πως κάνουν στα χωράφια μετά τη σοδειά τους; να τα οργώσουν για να ανακατευτεί το έδαφος με ότι νεκρό υπήρχε και καινούργιο που υπάρχει από κάτω, όλο το έργο έχει μια τέτοια αίσθηση. Μια αναζήτηση του καινούργιου που όντως έρχεται.
Πως αποφασίσατε να το γυρίσετε ταινία;
Η αρχική ιδέα ήταν να γίνει ένα ψηφιακό animation. Γιατί έλεγα ότι δεν υπήρχε παραγωγή οπότε θα το κάνω όλο μόνος μου. Μετά πηγαίνοντας στην Κέρκυρα και οργανώνοντας την πρόταση της διδακτορικής διατριβής που κάνω τώρα ο Δήμος Αβδελιώδης μου εμφύσησε ή μάλλον μου ταίριαξε τη λατρεία του για την παράδοση. Την αναζήτηση της ρίζας. Και γι’ αυτό και με συγκινεί εδώ στο 58οΦΚΘ η έκθεση για το Ρίζωμα. Ήταν βαθιά μέσα στο έργο αυτό. Οπότε γράφοντας την πρόταση της διατριβής, ψάχνοντας τη ρίζα του animation στο θέατρο Σκιών, στη λαϊκή μας παράδοση, όχι αμιγώς βέβαια, γιατί το animation έχει ρίζες από παντού και δεν γεννήθηκε στην Ελλάδα, αλλά εγώ προσπαθώντας να βρω την κοινή του επαφή με το Ελληνικό και το ανατολίτικο πιο πολύ στ οιχείο κατέληξα στο να γίνουν τελικά παράλληλα όλα. Μια ταινία σαν θέατρο Σκιών και η πρόταση διατριβής στο Ιόνιο πανεπιστήμιο έγιναν παράλληλα. Και βέβαια η έμπνευση που μου έδωσε ο Δήμος Αβδελιώδης. Που με την λαϊκή κουλτούρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος. Σε όλα του τα έργα.
Αποφασίσατε να το κάνετε μόνος. Τα πράγματα στην Ελλάδα δύσκολα. Πως έγινε; Δεν ψάξατε βοήθεια;
Έψαξα, χτύπησα και μερικές πόρτες. Πήγα και στην ΕΡΤ, κατέθεσα μια πρόταση στο πρόγραμμα μικροφίλμ αλλά ήταν η χρονιά που έκλεισε η ΕΡΤ. Ήταν συγκυριακά, πέσανε όλα μαζί.
Ναι πολλούς σκηνοθέτες και δημιουργούς “σκότωσε” αυτό το κλείσιμο.
Ναι. Αλλά αυτό μoυ έδωσε την ώθηση πως τώρα είναι η ώρα.
Είναι η πρώτη σας ταινία μεγάλου μήκους. Πως ήταν σαν εμπειρία;
Εξαιρετική. Δεν ξέρω πως να την εξηγήσω γιατί έχει από όλα. Οι άνθρωποι που έχουν κάνει ταινίες το ξέρανε. Αλλά είναι μια σοκαριστική εμπειρία και στη ζωή σου την ίδια. Βλέπεις που αντέχεις που δεν αντέχεις, τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου, που επιλέγεις να “δώσεις”, που βλέπεις ότι έχεις στερήσει. Δεν είναι ότι ΟΚ απλά γυρνάς μια ταινία, είναι μια πολύ δύσκολη δοκιμασία που έπειτα φυσικά φέρνει εξαιρετικούς καρπούς. Είναι θαυματουργό αυτό που δίνει πίσω αλλά η πορεία είναι πάντα…
Έχετε κάνει ήδη μια μικρού μήκους. Σωστά;
Σωστά. Με τον Δημήτρη Μπασλάμ. "Τα Μουστοκούλουρα του Αγησίλαγου".
Πως πήγε;
Καλά, πολύ καλά, Πήγε σε λίγα φεστιβάλ αλλά το βασικό ήταν ότι αγκαλιάστηκε και κυρίως από την παραγωγή του το Κτήμα Γεροβασιλείου. Ζητήθηκε από το Κτήμα αυτό το έργο για να δείξουμε στα παιδιά πως γίνεται το κρασί. Λειτουργεί ακόμη. Το Κτήμα το δείχνει ακόμη στα παιδιά.
Οι ηθοποιοί είδαν το The Ox;
Ναι το είδαν όλοι ψηφιακά, έπρεπε να πάρω μια ανατροφοδότηση.
Πως τους φάνηκε; Τι σας είπαν;
Πολλοί μου είπαν πως απορούμε, πως έγινε αυτό. Γιατί βλέπουν τους εαυτούς τους σαν να είναι άλλοι. Αυτό που έπαιξαν, τώρα το είδαν σε ένα περιβάλλον φαντασιακό. Να κινούνται πιο σπασμωδικά, να διαδρούν μεταξύ τους, γιατί έκανα πολλές ξεχωριστές λήψεις και μετά τις συνέδεσα. Το κορίτσι για παράδειγμα που χορεύει επάνω στο βόδι ήταν μια ξεχωριστή λήψη της Ναταλί που έκανε το βόδι, ξεχωριστή λήψη της Νάνσυ που έκανε το κορίτσι και μετά τα έδεσα. και τα είδαν όλα αυτά μαζί!
Πω πω σοκ ε;
Νομίζω πως ναι! Ήταν ένα σοκ γι’ αυτούς.
Πως ήταν η σχέση σας σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων;
Αδελφική. Συγκινητικό πολύ αυτό. Από την αρχή τα παιδιά ήρθαν με ψυχή και είπαν πάμε να το κάνουμε. Τους είπα πως αποφάσισα να κάνω μια ταινία και τους επέλεξα γι΄ αυτό. Κατευθείαν μου είπαν πάμε και η ζύμωση ήταν βαθιά και συνεχής. Δηλαδή κάθε φορά για να καταφέρουν τα παιδιά να αποδώσουν αυτό που ήθελα εγώ, έπρεπε να με αφήσουν ολοκληρωτικά να μπω μέσα τους. Πολύ δύσκολο. Εδώ έχεις μια σχέση και κρατάς την άμυνα σου γιατί νιώθεις που θα πάει αυτό… Κατά πόσο μάλλον όταν αφήνεσαι και τελείως σε κάποιον ο οποίος θα σε εκθέσει σε μια ταινία. Οπότε η εμπιστοσύνη ήταν απόλυτη. Γεννήθηκε από τα παιδιά προς εμένα και αντίστροφα. Ήταν συγκινητικό. Ήμουν τυχερός που είχα αυτούς τους ανθρώπους.
Και σενάριο και σκηνοθεσία και μοντάζ. Πως τα βγάλατε πέρα, τι γινόταν;
Καλά χαμός! (γέλια) Το δυσκολότερο πράγμα ήταν το κομπόζιτιγκ που λέμε στα φιλμ και στο animation. Είναι η σύνθεση της καινούργιας εικόνας. Δηλαδή πήρα το βίντεο που τραβήξαμε με τα παιδιά, το πράσινο πανί (green screen,) το καθάρισα και το έβαλα μέσα στο καινούργιο σκηνικό. Πιθανώς και να με βοηθούσε όλο αυτό. Έκανα focus στο ότι τώρα πρώτα πρέπει να τελειώσω το μοντάζ. Και είχα την ασφάλεια ότι δεν θα πήξω στο μοντάζ και στην περίπτωση που θολώσω θα πάω να δω το αισθητικό κομμάτι της εικόνας. Ένα δείγμα. Οπότε επέστρεφα με άλλη δύναμη και έλεγα τώρα ωραία. Μπορώ να κάνω και αυτό και τώρα στο μοντάζ θα προσθέσω και αυτό. Ήταν σαν να τα είχα όλα στο πάτωμα και να συνέδεα κομμάτια.
Δεν ήταν γραμμική όπως συνηθίζεται να είναι σε μια παραγωγή η διαδικασία. Ήταν κυκλική, ακόμη και στα παιδιά που δούλευα.
Βοήθεια οικονομική υπήρχε;
Από φίλους. Εξαιρετική βοήθεια σε στιγμές πολύ δύσκολες. Ένας φίλος μου έλεγε πάρε αυτό και προχώρα.
Απίστευτο, πολύ σημαντικό. Γίνεται η ταινία από την τρέλα ενός, από την πυγμή και από την εμμονή ενός, αλλά είναι αρκετός κόσμος που έχει ενισχύσει απίστευτα. Και βέβαια αφού ολοκλήρωσα την ταινία, την κατέθεσα στο Κέντρο Κινηματογράφου. Ήταν καθ’ όλα υποστηρικτικοί. Και επιπλέον σαν διάθεση και το ίδιο το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το που τους έδειξα το δείγμα ήταν πολλοί υποστηρικτικοί επίσης.
Ναι το Φεστιβάλ αγκαλιάζει πολύ τους νέους δημιουργούς.
Φοβερό. Ναι .
Πρώτη προβολή στο 58οΦΚΘ. Παγκόσμια πρεμιέρα.
Ναι τώρα, εδώ.
Έπειτα θα πάει κάπου αλλού;
Nαι περιμένω. Έχω στείλει την πρόταση μου στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ και σε κάποια άλλα Φεστιβάλ animation στον κόσμο και περιμένω.
Θέλω να συγκεντρωθώ τώρα εδώ και έπειτα να προχωρήσω να δω τι θα γίνει. Ήταν 5 χρόνια. Η ιδέα ξεκίνησε το 2010 αλλά από το 2012 μπήκα στα βαθιά.
Η ιστορία είναι και λίγο ειρωνική με την εποχή που ζούμε σήμερα. Ο πλούτος, ο Μίδας.
Ξεκάθαρα. Όπως είπες ξεκινά από τον μύθο του Μίδα αλλά στην ουσία προσπαθούσα να κάνω πέρα από την αναζήτηση εσωτερικά μιας φωτεινής ένδειξης σε όλο αυτό προσπαθούσα να κάνω και ένα κάτοπτρο της κοινωνικοοικονομικής κρίσης που υπάρχει τώρα.
Ένιωθα ότι στον βασικό του κορμό μόνο αυτό θα μπορούσα να κάνω. Βέβαια τα στοιχεία που έρχονται αργότερα γράφοντας το σενάριο καταλαβαίνω και εγώ αργότερα, πολύ αργότερα πως σαν αντίδοτο αναζητώ τον έρωτα. Όχι απαραίτητα με το άλλο φύλο ή με τον σύντροφο αλλά τον έρωτα σαν ζωογόνο διάθεση μέσα στην ύπαρξη σου την ίδια. Να μην χάνεις την επιθυμία. Τη θέληση του να θέλεις να γίνεις όλο και καλύτερος. Σαν απόσταγμα του σεναρίου βγαίνει αυτό. Αλλά ο βασικός του κορμός ξεκινά από τον μύθο του Μίδα που κρατάει το βασικό του στοιχείο. Όλα πρέπει να μετατραπούν σε χρυσό. Ένας τεράστιος χώρος, ένα τεράστιο βασίλειο, ένα απέραντο χωράφι, άνθρωποι δουλεύουνε κατά μόνας με ένα αγροτικό ζώο. Δουλεύουν μέχρι να φτάσει η ώρα να πεθάνουν, έπειτα αντικαθίστανται από ένα νεότερο, συνεχίζουν να δουλεύουν και το ζώο παραμένει πάντα εκεί.
Στην ουσία περιγράφετε αυτό που ζούμε, απλά το λέτε αλληγορικά.
Ναι. Ακριβώς. Οπότε έρχεται η εξουσία και τους λέει ότι θέλω να μετατρέψετε τα πάντα σε χρυσό. Οι άνθρωποι καθώς είναι αποκομμένοι από το κοινωνικό σύνολο αδυνατούν να αντιδράσουν για προφανείς λόγους. Το ζώο όμως, το βόδι, το οποίο αισθάνεται, έχει φύγει το λογικό από μέσα του, καταλαβαίνει τον κίνδυνο τρομάζει και το σκάει. Από εκεί και πέρα ξεκινάει μια σειρά κινήσεων που αναγκάζεται να κάνει ο βασικός χαρακτήρας, ο γέρος να φύγει από τα όρια που του έχει ορίσει η εξουσία να γνωρίσει έναν άλλο άνθρωπο, μια γριά η οποία ούτε αυτή και ούτε αυτός είχαν γνωρίσει άλλο άνθρωπο πριν, να υπάρξει ένα ειδύλλιο στην πορεία και τελικά να προχωρήσει με την εξουσία να τιμωρεί τον γέρο γι’ αυτό που έχει κάνει, που έχει βγει από τα όρια του. Ο γέρος παραφρονεί και τελικά έρχεται ένα κορίτσι σαν ένα δείγμα άφοβο, επαναστατικό και οργιώδες, γεμάτο έρωτα που αντιμετωπίζει πια την εξουσία. Και στην ουσία μόνο αυτό μπορεί να αντιμετωπίσει την εξουσία. Ο έρωτας και το άφοβο.
Μάλλον κάπως έτσι θα σπάσει και στην πραγματική ζωή!
Είναι λίγο αόριστο έτσι όπως το σκέφτομαι και δεν ξέρω αν μπορεί να οριστεί και ξεκάθαρα.
Νομίζω πως είναι καλό αυτό γιατί ο κάθε θεατής θα μπορέσει να πάρει διαφορετικά το μήνυμα. Δεν τους κατευθύνετε, τους δίνετε υλικό να σκεφτούν.
Ούτως ή άλλως το έργο δεν έχει λόγο. Ομιλούντα λόγο. Είναι μόνο σωματική αφήγηση.
Με αυτό τον τρόπο ήθελα να είναι δυνατόν το έργο να επικοινωνήσει με ένα καλύτερο δυνατό πλήθος. Με ΑμεΑ, με ανθρώπους από άλλες χώρες κλπ. να μην υπάρχει το εμπόδιο της γλώσσας. Να είναι μόνο αίσθηση. Δεν υπάρχει το λογικό μέσα στο έργο. Είναι μόνο το αίσθημα που λαμβάνει ο θεατής. Δεν τον κατευθύνω με λόγο. Δύσκολο, είμαι σίγουρος, περιμένω βέβαια όλες τις αντιδράσεις αλλά ξέρω τι έκανα.
Είναι μια διαφορετική πρόταση. Κάτι άλλο.
Ναι έχουν συμβεί ανάλογες προτάσεις ανάλογα έργα χωρίς λόγο, μόνο με σωματική αφήγηση. Αλλά τώρα που μπαίνει σε ένα άλλο πεδίο με το θέατρο Σκιών και τους συμβολικούς χαρακτήρες με τα πρόσωπα τους, πιστεύω πως θα είναι σαν να βλέπουμε μια παράσταση χορού περισσότερο παρά ένα φιλμ κινηματογράφου. Έχω προσπαθήσει να εντάξω όλες αυτές τις παραστατικές τέχνες που θα δώσουν πιο πολύ αίσθημα και όχι λογική συνέχεια.
Τι θέλετε να σκέφτονται και να συζητούν οι θεατές μόλις βγουν από την αίθουσα;
Εγώ προσωπικά όταν βγαίνω από μια αίθουσα και ένα έργο το οποίο με έχει συγκινήσει δεν είμαι σε θέση να μιλήσω εκείνη τη στιγμή. Να σκεφτώ τι έγινε, τι συνέβη.
Και εγώ το έχω αυτό. Περνάει λίγος καιρός …
Ναι περνάει λίγος καιρός για να ανατρέξεις και να αναλύσεις τελικά αυτό που συνέβη. Οπότε αν γίνεται να μην συζητούν τίποτα θα ήταν τέλειο! (γέλια). Ε ΟΚ υπερβάλουμε αλλά…
Υπάρχει κάτι καινούργιο στα επόμενα σχέδια;
Αρχικά θέλω να τελειώσω τη διατριβή μου στο Τμήμα τεχνών ήχου και εικόνας, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Με επιβλέπει η Μαριάννα Στραπατσάκη. Είναι η καθηγήτρια μου από από το 2004 μέχρι το 2009. Η σχέση μας είναι οικογενειακή πλέον. Είναι καλλιτέχνιδα. Πάντα οι κινήσεις της και οι επιρροές της είναι πολύ στοχευμένες.
Κινηματογραφικά υπάρχει ήδη ένα σχέδιο σεναρίου στο μυαλό μου. Θέλω να εξελίξω αυτή τη μέθοδο που χρησιμοποιώ τώρα, την μέθοδο εμψύχωσης, animation σε ένα έργο που πάλι κρατάει σύμβολα για χαρακτήρες. Όπως και τώρα. Ένας γέρος, ένα βόδι, η γριά .
Το επόμενο έργο είναι ένα απόσταγμα που μου έχει αφήσει ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Από το ποίημα του το “Του Αιγάγρου”. Ο Εμπειρίκος σε αυτό το έργο υμνεί έναν αίγαγρο (μια αίγα αρσενική), που είναι επάνω στο βουνό και οι άνθρωποι από κάτω τον καλούν να κατέβει στην πόλη σε αυτούς για να του χτίσουν ναούς, να του δώσουν χρυσά, να του δώσουν πολλές κατσίκες από ράτσα, κλπ. Στην ουσία όμως θέλουν να εγκλωβίσουν την ελευθερία αυτού του ζώου. Αλλά ο αίγαγρος δεν υποκύπτει και παραμένει ψηλά στο βουνό, γιατί ξέρει πως εκεί μπορεί να έχει και έρωτα και ελευθερία και ο ήλιος να ανατέλλει κάθε πρωί μπροστά στα μάτια του και ανάμεσα στα κέρατα του. Έτσι υμνεί όλους τους ανθρώπους και τους ποιητές που δεν φοβήθηκαν αυτή την δόξα. Που απαρνήθηκαν τον κατά κόσμο εγκλωβισμό και παρέμειναν στη δικιά τους κατάσταση εμπνέοντας και εμάς. Οπότε το επόμενο έργο, είναι μια ιδέα που μου έχει δώσει ο Εμπειρίκος και τροφοδοτεί εμένα. Για την τάση της ελευθερίας που θα μπορούσε κανείς να νιώθει υγιείς, ευτυχής και ελεύθερος.
Ασχολείστε με ωραία θέματα. Την ελευθερία, την απληστία του σήμερα, την εξαθλίωση. Πως σας έρχονται αυτά τα θέματα; Δεν καταπιάνεστε με ευτελή θέματα, αλλά θέματα -αξίες που ενδιαφέρουν όλους.
Η εκπαίδευση μου έχει να κάνει αρχικά με την οικογένεια μου. Είχαν και οι δυο μου γονείς σχέση με την παράδοση. Ο πατέρας μου είναι μουσικός. Όπως πολλοί άνθρωποι στη χώρα μας κράτησαν την παράδοση καθαρή. Οπότε από εκεί άρχισα να παίρνω δραματουργικά ερεθίσματα. Από τα τραγούδια, όπως το θρακιώτικο “με γέλασαν τα πουλιά, της άνοιξης τα αηδόνια, με γέλασαν που μου είπανε πως ποτέ δεν θα πεθάνω”. Από εκεί και έπειτα προχωρώντας στο θέατρο με τον Δήμο Αβδελιώδη και μελετώντας όχι σε πολύ βάθος αλλά όσο μπόρεσα το αρχαίο θέατρο, νομίζω πως όλα είχαν το ίδιο αξιακό σύνολο. Έθεταν ανθρωπιστικά ζητήματα. Να ζει κανείς ευτυχής πέρα από τον πλούτο. Να ζει κανείς με έρωτα.
Βασικές αξίες
Ναι, να ζει κανείς δίκαια. Ο τρόμος και η καθολική ρήξη που συμβαίνει όταν κανείς ξεπερνά το δίκιο. Ή το παρακάμπτει.
Το συγκεκριμένο σενάριο μου θύμισε και την ιστορία της σπηλιάς του Πλάτωνα.
Βέβαια. Και ο Πλάτωνας εκεί μιλάει για την αναπαράσταση της πραγματικότητας. Και εγώ στην ουσία είναι σαν να κάνω μια αναπαράσταση της πραγματικότητας.
Το εμπνευστήκατε όντως και από εκεί;
Ναι ξεκάθαρα ξεκινάει από εκεί. Ούτως ή άλλως η ενασχόληση μου με το θέατρο Σκιών έχει βασική δομή. Ξεκινάει από τον Πλάτωνα και φτάνει μέχρι και τα φιλμ του 1920.
Το animation απευθύνεται και σε παιδιά;
Είμαι σίγουρος πως μπορούν να το δουν παιδιά. Επειδή οι φιγούρες είναι μαύρες πιθανώς να υπάρχουν αντιδράσεις σε μικρά παιδιά. Αλλά είμαι σίγουρος πως μπορεί το έργο να επικοινωνήσει με τα παιδιά. Μια ηθοποιός μου που κάνει τον άγγελο στο έργο είναι παράλληλα και δασκάλα. Η Νατάσα Καραλιά. Επέλεξε και το έδειξε στην τάξη της που είναι Δ’ δημοτικού. Πολλά παιδιά αντιλήφθηκαν ακριβώς την ιστορία. Άλλα αντιλήφθηκαν πράγματα τα οποία δεν είναι πασιφανή αλλά συνδέονται με τον δικό τους τρόπο. Αυτό που με συγκίνησε όμως εμένα και μου το είπε η Νατάσα είναι πως λάμβαναν κατευθείαν το αίσθημα. Δεν πηγαίνανε με λογικό τρόπο. Ο τρόμος για μένα είναι άγιο πράγμα. όταν κάποιος τον νιώσει, όχι από φόβο λογικό, αλλά νιώσει τρόμο σαν φύση, απευθείας είναι επαναφορά σε κάτι που είναι πρωτόγονο μέσα μας. Στην καθημερινότητα μας ο φόβος έρχεται κυρίως από το τι μέλλει γενέσθαι. Όχι από τον πραγματικό χρόνο.
Ναι κυρίως στις εποχές που ζούμε .
Ναι, από τον φόβο του πως θα εξελιχθεί η ιστορία. Δεν είναι ο φόβος του τώρα πρέπει να επιβιώσω, είναι το μέλλον. Και αυτό δυστυχώς μπορεί να γίνει και ασθενικό. Μπαίνει στο μυαλό μας ο φόβος και αρχίζει να διογκώνεται. Οπότε αυτός ο τρόμος που μπορεί να νιώσει ένα παιδί βλέποντας την ταινία εγώ τον θεωρώ πολύ υγιή.
Δεν μπορείς να ξεγελάσεις τα παιδιά. Το κατάλαβαν
Ναι αισθάνονται. Τον κακό της ιστορίας, αυτόν που λαμβάνει τη βία, αυτόν που τη δέχεται, το κορίτσι που είναι άφοβο. Αυτό είναι συγκινητικό.
Αν κάποιος είναι έτοιμος να δεχτεί μια ταινία που δεν έχει γλώσσα αλλά μόνο εικόνες, είμαι σίγουρος πως τα σύμβολα μπορούν να επικοινωνήσουν απόλυτα. Γιατί τα σύμβολα δεν είναι δικά μου, είναι παρμένα από όλα αυτά που είπαμε πριν. Από το αρχαίο θέατρο, το θέατρο Σκιών, τη λαϊκή παράδοση, λειτουργούν μόνα τους, εγώ μόνο τα χρησιμοποίησα.
Γιατί The Ox για τον τίτλο;
Κράτησα και τον ξένο και τον ελληνικό τίτλο. Κρατάω όμως έναν γενικό τίτλο The Ox. Θα μπορούσα να το πω Το Βόδι. Με κουβέντες που έχουμε κάνει με την Δήμητρα Τρυπάνη που έχει γράψει τη μουσική ενώ εγώ ήμουν μες τη δίνη και δεν μπορούσα να το καταλάβω αλλά βλέποντας τις λέξεις κολλημένες, μου είπε βλέπεις την ομοιότητα με το θεός; Και βλέποντας το ήταν σαν να έρχεται εκεί ο κυνισμός. Μέσα στο άγιο βόδι, το θεωρώ άγιο αυτό το ζώο γιατί παραμένει μέσα στο χρόνο και λαμβάνει τα κόστη του ανθρώπου, τις επιβολές του, αυτό το άγιο ον που εγώ ονομάζω the Ox, είναι θύμα του χρυσού που μπορεί να είναι ο θεός σήμερα. Είναι ένα τρίγωνο συγκρουσιακό. Επέλεξα έτσι να το κρατήσω. The Ox.
Νομίζω πως έτσι όπως τοποθετηθήκατε τώρα είναι ο απόλυτος τίτλος για το φιλμ.
Πόση ώρα διαρκεί το φιλμ;
67 λεπτά.
Σφιχτό. Ωραίος χρόνος.
Ναι για την γλώσσα που χρησιμοποίησα πολλοί μου είπαν ότι ήταν λίγο δύσκολο. Δεν ξέρω θα φανεί.
Νομίζω πως είναι ΟΚ. Μεγάλου μήκους ταινία είναι εξάλλου.
Ναι 67 λεπτά διαρκεί και μια παράσταση στο θέατρο. Αλλά σωστά είναι μεγάλου μήκους. Νομίζω πως εκεί ήμουν πλήρης. Μεγάλη εμπιστοσύνη υπήρξε και από το Φεστιβάλ. Έχω την εντύπωση πως δεν έχουν ξαναβάλει μεγάλου μήκους animation στα χρονικά του στο Διαγωνιστικό Τμήμα, οπότε είναι όχι μόνο τιμή για εμένα αλλά σοκαριστικό που το τιμούν και πιστεύουν τόσο πολύ σε αυτό.
Ναι το Φεστιβάλ τολμάει.
Έχουν σίγουρα μεγαλύτερη εμπειρία.
Ναι, βέβαια, το Φεστιβάλ ξέρει.
Μετά τι μέλλει γενέσθαι; Στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα σίγουρα θα πάω στο Anima Syros. Πριν έρθω εδώ πήγα σε μια διάλεξη στο ίδιο. Και επίσης πολύ ζεστοί και εκεί. Να πούμε όμως πως η κοινότητα animation στην Ελλάδα είναι μια οικογένεια. Η ASIFA Hellas. Τα φεστιβάλ animation επίσης. Για όλους εμάς που ασχολούμαστε με το animation είναι μεγάλη υποστήριξη. Και μόνο που νιώθεις πως κάτι σε απασχολεί και θα το πεις και ξέρεις ότι αμέσως θα έρθει κάποιος να σε βοηθήσει. Μεγάλη υποστήριξη.
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη
Ο Γιώργος Νικόπουλος γεννήθηκε το 1987. Σπούδασε τέχνες ήχου και εικόνας. Εργάζεται ως ηθοποιός στο θέατρο και ως ανιμέιτορ, εκπονώντας παράλληλα τη διδακτορική του διατριβή στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο με θέμα «Θέατρο σκιών και ανιμέισον: Δύο τέχνες συγγενείς».
Φιλμογραφία
2015 Τα μουστοκούλουρα του Αγησίλαγου (μμ)
2017 The Ox
The Ox
Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι ενός φανταστικού τόπου περνάνε μια σκληρή δοκιμασία: Καλούνται να μετατρέψουν τη γη τους σε «χρυσό βασίλειο» ρίχνοντας ένα μαγικό λίπασμα στα σπαρτά τους. Όντας υποδουλωμένοι, δεν μπορούν παρά να υποταχθούν στις εντολές της εξουσίας. Ένα άφοβο κορίτσι όμως δείχνει πως η ανατροπή είναι κοντά…
Σκηνοθεσία:
Γιώργος Νικόπουλος
Σενάριο:
Γιώργος Νικόπουλος
Διεύθυνση φωτογραφίας:
Γρηγόρης Πανόπουλος
Μοντάζ:
Γιώργος Νικόπουλος
Ήχος:
Γιώργος Γαργάλας
Μουσική:
Δήμητρα Τρυπάνη
Ηθοποιοί:
Ναταλί Μάνδηλα, Δημήτρης Πολίτης, Νάνσυ Μανάτου, Ισιδώρα Ζολώτα, Νατάσα Καραλιά, Σπύρος Σκόρδος
Παραγωγή:
ΒΑΥΒΩ Productions
Παραγωγός/Παραγωγοί:
Γιώργος Νικόπουλος
Κοστούμια:
(Μάσκες) Νίκος Κόκκαλης
Σκηνικά:
Γιώργος Νικόπουλος
Φορμάτ:
DCP
Χώρα Παραγωγής:
Ελλάδα
Έτος Παραγωγής:
2017
Διάρκεια:
67΄
Παγκόσμια εκμετάλλευση:
Γιώργος Νικόπουλος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου